Идејата дека може да се „улови“ психопат само од погледот звучи привлечна, но психологот Евелин Рид, која го проучува концептот на „мрачната тријада“ (нарцизам, макијавелизам и психопатија), објаснува дека вистината е многу покомплексна. Психопатите покажуваат антисоцијални особини како неспособност за каење, игнорирање на општествените норми и префрлање вина на другите, но тоа не значи дека можат да се препознаат веднаш.
Рид тврди дека да се забележи моментот кога „маската паѓа“ е реткост при првите средби. Психопатите често избегнуваат контакт со очи, но ваквото однесување може да се појави и кај невродивергентни лица, што значи дека само контактот со очи не е сигурен показател.
Науката за зениците
Психологот Тод Гранде објаснува дека истражувачите го следат ширењето на зениците како индикатор за емоционална реакција. Кај повеќето луѓе зениците брзо се шират при непријатни стимуланси, додека кај лица со изразени психопатски особини ова ширење е послабо, особено во првите две секунди. Интересно е дека психопатите понекогаш реагираат необично и на среќни лица – насмевката може да ја доживеат како закана, што предизвикува необично ширење на зениците.
Повеќе од само поглед
Рид и Гранде се согласуваат дека контактот со очи сам по себе не е доволен за дијагноза. За потврдување на психопатски особини потребно е да се набљудуваат и други показатели:
- Поретко трепкање
- Таканаречен „психопатски поглед“ – долг, предаторски поглед со цел заплашување или манипулација
Рид нагласува дека претерното фокусирање на погледот може да нè одвлече од други, многу поважни обрасци на однесување, кои се клучни за поцврста процена.
Заклучок: Психопатот не се препознава само од очите – потребно е комплексно набљудување на однесување, емоционални реакции и социјални модели. Контактот со очи е само еден од многуте сигнали, но не и одредница сама по себе.
