Кога италијанскиот истражувачки новинар Андреа Гали објави книга под наслов „Убиец“ (Il Sicario), европската јавност за прв пат доби систематизиран увид во животот на човек кој децении делуваше како еден од најопасните егзекутори на просторот помеѓу Балканот и Италија.
Иако во книгата неговиот вистински идентитет не е откриен, тој е означен со псевдонимот „Јулијан“ – име зад кое, според Гали, се крие човек оставил длабок траг во криминалното подземје.
Потекло од најтврдото опкружување
Јулијан потекнува од северна Албанија, од средина каде што, според Гали, традиционалните закони, сиромаштијата и насилството биле секојдневие. Неговото детство минало без стабилни институции и авторитет, во свет каде преживувањето било повисок приоритет од било какви морални норми. Од таквата сурова средина изникнал човек кој подоцна ќе стане симбол на мрачните структури на организираниот криминал.
Подем во хаотичните 90-ти
Во бурните 90-ти, кога регионите ги преплавуваа илегалната трговија, криумчарските рути и ривалството меѓу новонастанатите кланови, Јулијан закорачил во светот на криминалот. „Израсна во хаос, па хаосот стана негов природен начин на размислување“, пишува Гали.
Тоа не било поради физичка надмоќ, туку поради потполна ладнокрвност што го издвојувала од другите. Кога балканскиот криминал почнал да се шири во Италија, Јулијан станал платен оперативец за различни организации – човек без страна и без лојалност, освен кон пари и задача.
Човек кој го изгубил компасот
Најтрагичните делови од книгата не се во описите на криминалните дејства, туку во моментите кога Јулијан зборува за себе. Опишан е како „човек кој со години живеел мртов, а не бил свесен за тоа“.
Неговата исповед открива потполен морален слом: „Кога живееш како убиец, мислиш дека си бог. А всушност си само мртов човек кој тоа не го знае“, изјавува тој во книгата. Долгогодишниот живот во страв, бегање и постојана околина на насилство го претвориле во „сенка без емоции“.
Кој всушност е Јулијан?
Голем дел од книгата се однесува на Јулијан Синани, кого Гали го смета за еден од најопасните луѓе на албанското подземје, особено во периодот кога бил поврзан со т.н. „Скај“ мрежа на криминални групи.
Медиумите во Италија и регионот пренесуваат дека Синани бил поврзуван со повеќе нарачани ликвидации на Балканот. Полицијата го опишувала како исклучително тивок и методичен човек, чија прецизност и ладнокрвност му овозможиле долго да остане надвор од истрагите.
„Јулијан будел страв со својата тишина повеќе од другите со своите закани“, наведува еден истражител во книгата.
Зошто клановите му верувале?
Три особини го издвојувале:
- потполна дискреција,
- доследност и лојалност кон оној кој го ангажира,
- години во кои успевал да остане невидлив за полицијата.
Благодарение на тоа, бил еден од најбараните и најскапите оперативци во регионот.
Преломниот момент
Најголемиот пресврт се случил кога Јулијан решил да соработува со италијанските власти. Според Гали, тоа било резултат на:
- страв за својот живот,
- уверување дека клановите го оставиле,
- психички слом по години живот под притисок.
Неговите сведоштва станале дел од големи меѓународни истраги, а Италија му обезбедила заштита. Неговиот вистински идентитет и моменталната локација остануваат непознати.
Зошто книгата „Убиец“ продолжува да го вознемирува регионот?
Ова не е само приказна за криминал – туку анализа на тоа како распадот на општеството, војните, сиромаштијата и недостатокот на институции создаваат генерации луѓе кои завршуваат во организиран криминал.
Јулијан е симбол на тој процес: човек создаден од насилство и изгубен во сопствената сенка.
Гали остава силна порака: најопасните приказни не се оние од филмовите, туку оние што се случуваат кога системот паѓа, а законите ги заменуваат инстинктите за преживување.
